🦓 Tüp Bebekte Kimyasal Gebelik Oranı

PXYVaO. Teknik ekibimiz bilgilendirildi. Sorun en kısa sürede giderilecek. / Our technical team has been informed. The problem will be fixed as soon as possible. Kadınlarda üreme sistemi organları, vajina, rahim ağzı, rahim, rahim kanalları ve yumurtalıklardan oluşmaktadır. Kadınların beyinde salgılanan FSH hormonu ile her ay 1 yumurta gelişmektedir. Bu gelişen yumurta ve erkekten gelen döllenme olursa hamilelik meydana gelmektedir. Tüp bebek mekanizması da aynı mantık ile gerçekleşmektedir. Kadınların regl döneminde vajinal ultrasonografik yapılmaktadır. Her şey normal ise yumurtaların büyümesi için ortalama 9-11 gün hormon iğnesi yapılmaktadır. Tedavi protokolleri, kişiye özel yapılmaktadır. 3-4 gün ara ile yumurta takibi ve rahim zarı kontrolü yapılmaktadır. Yumurtalar, 18-20 milimetreye ulaştıklarında tetikleyici iğne ile çatlatma yöntemi yapılmaktadır. Ve ortalama 34-36 saat sonra yumurtalar toplanır. Yumurtaların toplanma işlemi ise genel anestezi altında yapılmaktadır. Bu işlem sırasında, vajinal ultrasonografi probuna iğne takılmaktadır. İğne, ultrasonografi eşliğinde vajina dan girilerek yumurtadan batırılmaktadır. İğne ile tüm folüküllerin içine girilerek tüm yumurtalar toplanır. Bu işlem, yaklaşık 20 ile 30 dakika sürmektedir. Ve hasta 1-2 saat dinlendikten sonra taburcu edilmektedir. Tüp bebek tedavisinde döllenme işlemi, mastürbasyon yöntemi ve mikro enjeksiyon olmak üzere 2 farklı şekilde yapılabilmektedir. Mastürbasyon yolu ile elde edilen sperm, laboratuvar ortamında yıkanarak her bir yumurta etrafına 1 damla sperm konsantresi bırakılmaktadır. Ve spermlerin yumurtaları döllemesi beklenmektedir. Eğer erkeğin sperm sayısı ve hareketliliği düşük ise döllenme, mikro enjeksiyon yöntemi ile yapılmaktadır. Morfolojik olarak en iyi olan sperm, bir iğne ile çekilir ve sperm, mikro enjeksiyon ile yumurta içerisine bırakılr. Mikro enjeksiyon yönteminde döllenme oranları daha yüksektir. Bu sebeple daha çok tercih edilmektedir. Döllenmeden 24 saat sonra 2 çekirdek olan bir hücre görülmektedir. yumurta hücresi bölünerek 2 hücre sonrasında 4 hücre olacak şekilde embriyo adını almaktadır. ise bölünmeye devam ederek 8 hücreye dönüşmektedir. 4 günde ve 5 günde ise embriyo bölünerek farklı şekillere dönüşür. Embriyo etrafındaki kabuğa, lazer yardımı ile delik açılmaktadır. Burada amaç, embriyonun kabuktan çıkarak rahatlıkla rahim zarına tutunmasını kolaylaştırmaktır. Tüp Bebekte Akupunktur Yöntemi Akupunktur yöntemi, tüp bebek başarısını önemli derecede arttırmaktadır. Peki bu işlem nasıl gelişmekte? 1-Rahmin kanlanmasını artırarak bebeğin rahime tutunma gücünü artırmaktadır. 2-Yumurta kalitesini artırarak tüp bebek başarı şansını artırmaktadır. 3-Stres ve endişeyi azaltarak hamilelik şansını artırmaktadır. 4-Bağışıklık sistemini dengeleyerek bebeğim düşük riskini artırmaktadır. Akupunktur Yöntemi Nasıl Uygulanmaktadır? Akupunktur seansları, kişiden kişiye göre değişmektedir. Fakat genel olarak transfer öncesi ve transfer sonrası yapılarla gebelik işlemin artırılması beklenmektedir. Avrupa'nın önde gelen merkezlerinde, rutin olarak Akupunktur işlemi uygulanmaktadır. Embriyo transferi, 2 gün ile 5. gün arasında yapılmaktadır. Embriyo transferi, anestezi gerektirmeyen acısız bir işlemdir. İçlerindeki en kaliteli embriyo, ultrasonografi eşliğinde ince bir katater yardımı ile dikkatli bir şekilde rahim içerisine enjekte edilmektedir. Transfer edilen embriyolar dışında kaliteli embriyolar kalır ise çiftlerin onayı ile dondurulmaktadır. Ve işlemlerin ardından 12 gün sonra gebelik testi yapılmaktadır. Bu bakımdan embriyo transfer işlemi hem hasta hem de hekim için önem arz eden bir gelişmedir. Tüp Bebek Tedavisinde Başarı Oranı Nedir? 1978 yılı, kadın doğumcular için önemli bir yıldır. Çünkü Dünyada ilk tüp bebek 1978 yılında İngiltere'de meydana gelmiştir. Daha sonra 10 yıl sonra Türkiye'de tüp bebekler Dünya'ya gelmeye başlamıştır. Dünyada her 6 çiftin veya 7 çiftin bebeği olmamaktadır. Ve bu nedenle en çok tüp bebek yöntemi için hekimlere başvurulmaktadır. Bu çiftlerin bir kısmına klasik işlemler uygulanmaktadır. Tüp Bebek yöntemi ile geçmiş yıllarda gebelik oranı %5-%6 civarında iken günümüzde %50-%60 seviyelerindedir. Tüp Bebek Tedavisinde Yapılan Gebelik Aşısı Nedir? Gebelik aşısı, tüp bebek tedavisinde yeni gelişen bir tedavi yöntemidir. Gebelik aşısının mantığında, anne rahminin gebeliği daha rahat kabul edilebilirliği söz konusudur. Tüp bebek uygulamalarının yapılıp başarısız olması durumunda, tekrarlayan gebelik kayıplarının söz konusu olduğu durumlarda veya kendiliğinden gebe kalınamayan durumlarda uygulanan özel bir yöntemdir. Gebelik aşısının uygulanışı sırasında, anne adayına bir zorluk yaratılmamaktadır. Bu işlem sırasında, yumurtaların toplanabilmesi için anne kanından örnekler alınmaktadır. Sonrasında ise laboratuvar ortamında bu kan hücreleri, ayrıştırılır. Özellikle kan hücreleri içerisinde, lenfosit adı verilen kan hücrelerinin ayrımı yapılmaktadır. Bunlara çeşitli büyüme faktörleri ve uyarıcı faktörler denilen özel bazı destek maddeleri eklenmektedir. Ve laboratuvar ortamında uzun bir çalışma sonucu 1-2 gün embriyolar rahme yerleştirilmeden önce annenin rahmi sıvı ile canlandırılmaktadır. Tüp bebek tedavisinin bu sürecinde, verilen sıvı ile anneyi gebelik sürecine alıştırmak amaçlanmaktadır. Ve anne adayının özelliğine ve annenin embriyo gelişim hızına göre, bazen embriyo transferinin önce veya transfer gününde bu sıvı verilebilmektedir. Tüp Bebekte Hamile Kalma Oranı Hangi Kriterlere Göre Değişkenlik Göstermektedir? Tüp bebekte hamile kalma oranındaki en büyük faktör, kadının yaşıdır. Kadının yaşının önemi ise yumurtalık rezervlerinin azalmasını gündeme getirmesi bakımından büyük bir önem arz etmektedir. Fakat genç yaşta olmalarına rağmen yumurtalıklardaki rezervlerinin erken tükendiği kadınlar da bulunmaktadır. Bunun nedeni, geçmiş yıllarda yumurtalık rezervleri ile ilgili ameliyatlar geçirmiş olmaları, diğer ameliyatlar sırasında yumurtalıklardan birisinin alınmasıdır. Bunun yanı sıra kadında çikolata kisti veya endometriozist denilen hastalıklar mevcut ise yumurtalık rezervleri azalabilmektedir. Bu kadınların yaşına bakılmaksızın yumurtalık rezervlerinin azaldığı düşünülerek erkenden anne adayı olma konusunda önerilerde bulunulmaktadır. Evli olarak tüp bebek yöntemine başvurulması halinde tüp bebeğe daha hızlı bir şekilde geçilmesi önerilmektedir. Dolayısı ile gebelik oranında kadının yaşı önemli bir faktördür. Diğer bir önemli faktör ise rahimin içerisindeki küçücük bir problemin bile atlanmamış olması bu noktada önem taşımaktadır. Çünkü yapılan embriyo, takriben 3 cm2'lik bir yüzeyi olan rahim içerisine bırakılmaktadır. Bu noktada küçücük bir miyom bile gebelik oranında oldukça etkilidir. Dolayısı ile rahim içi incelemelerin detaylı bir şekilde yapılması gerekmektedir. Gebelik oranını en az etkileyen şeyler ise erkeğin yaşıdır. Erkeğin sperm ürettiği sürece hiçbir sorun bulunmamaktadır. Fakat üretilen spermin kalitesi büyük bir önem arz etmektedir. Bu durumda sperm kalitesini artırabilmek amaçlı erkeğin zararlı maddelerden Sigara, alkol vs. uzak durması önerilmektedir. Bazı kimyasal madde içerikli ürünlerden uzak durması ve antibiyotik içerikli tedavilerin yapılması da önerilenler arasındadır. Tüp Bebek İşleminde Transfer Sonrası İşlemler Nasıl Yapılmaktadır? Embriyo transferi, tüp bebek tedavisinin en önemli aşamalardan bir tanesini oluşturmaktadır. Tüp bebek tedavisinde oluşturulan embriyolar, toplanan yumurtalık ve spermler ile birleştirilerek laboratuvar ortamında hazır hale getirilmektedir. Peki embriyo transferinden ne kadar sonra gebelik testi yapılmaktadır? Embriyo transferi yapıldığı süre içerisinde aslında vücutta 2 haftalık geçen süreç taklit edilmiş oluyor. Normalde bir insan, regl döneminin ortasında yani yumurtlama dönemi gebe kaldığında regl dönemi bittiğinde gebelik testi yapmaktadır. Embriyo transferinde ise bu durum değişmektedir. Şöyle ki embriyo, transfer işleminde yumurta içerisine bırakılmaktadır. Embriyonun günü yani ne zaman gebelik testinin yapılacağına karar verilmektedir. Eğer oluşturulan bir embriyo rahim içerisine verilmiş ise 13. günde gebelik testi sonucu bilinmektedir. Eğer oluşturulan bir embriyo rahim içerisine verilmiş ise 10. günde gebelik testi pozitif veya negatif olarak kesin bir sonuç vermektedir. Tüp Bebek Tedavi Sonrasında Tutunma Nedir? Ne Zaman Olur? Tüp Bebek tedavisinde bırakılan embriyolar, mekanik olarak rahim içerisine bırakılmaktadır. Embriyo ve endometrium denilen rahim içi zarında birtakım reseptörler ile tutunma işlemleri gerçekleştirmektedir. Embriyo, rahim içerisinde pozisyon bulduktan sonra yapışma denilen yani rahim içerisine endometrium denilen olay gerçekleşmektedir. Bunlar moleküler düzeyde olaylardır. Daha sonra yapıştırılan embriyo hücreleri, annenin plasentasını yapacak hücrelere dönüşerek invaze edilip tutunmaktadır. Bu duruma ise tıp dilinde 'İnvazyon' denilmektedir. Bu işlemler embriyo rahim içerisine bırakıldıktan yaklaşık 7-9 gün sonra gerçekleşmektedir. Tüp Bebek Tedavisi Sonrasında Tutunma Belirtileri Nelerdir? Embriyo transferi sonrası, çok fazla beklenti söz konusu olmaktadır. Gebelik oluşacak mı? Gebelik oluşacak ise ne kadar sürede anlaşılır? Gibi sorular sıklıkla merak edilmektedir. Bilimsel olarak embriyo, rahim içerisine verildikten sonra embriyonun tutunmasını ve gebelik belirtilerinin uyuşması için yaklaşık 12 günlük süreç bulunmaktadır. Yani 10-12 günlük süreçte yapılan kan testi sonucunda gebelik durumu anlaşılmaktadır. Bu anlamda tutunma belirtilerini şu şekilde sıralamak mümkündür 1-Bazı durumlarda kadınların lekelenme sonucunda yaptırmış olduğu tetkikler ile gebe kaldığını öğrenmektedir. 2-Tutunma kanamaları Akıntılar 3-Kasık ve karın ağrısıdır. Bu şekilde oluşan belirtilerde tutunma söz konusu olabilir fakat bilimsel olarak bu bulgular da tüp bebek tedavi sonrasında tutunma belirtileri olmayabilir. Embriyo Transferi Sonrası Yatak İstirahati Gerekir Mi? Yukarıda belirtildiği üzere embriyo transferi işlemi tüp bebek tedavisinde önemli bir konumdadır. Embriyo transferinden sonra hastalar büyük bir beklenti içerisine girmekte. Bununla birlikte gebeliğin oluşması için embriyo transferinden sonra yatak istirahatinin yapılması veya yapılmaması konusunda hiçbir bilimsel veriye rastlanılamamıştır. Embriyo Transferi Sonrasında Cinsel Yaşama Kısıtlama Getirilir Mi? Normalde embriyo transferi sonrasında, cinsel yaşamdan uzak durulması tavsiye edilmektedir. Eğer gebelik testi pozitif ise cinsel aktivitede bulunmanın bir sakıncası bulunmamaktadır. Embriyo Transferi Sonrasında Kadınlar Egzersiz veya Yoga Yapabilir Mi? Egzersiz ve yoga, hastayı fiziksel açıdan yormayacak ise düşük düzeyde egzersizler Yürüme, yoga gibi egzersizler embriyo transferinden sonra yapılabilmektedir. Embriyo Transferi Sonrası Kadınlar İşyerinden İzin Almalı Mı? Kadının özellikle tüp bebek tedavisinde embriyo transferinin olduğu gün ve 1 gün sonrasında evde istirahat etmesinde faydası vardır. Daha sonrasında kadınlar işlerine devam edebilmektedir. Akupunktur Vitamin Desteği Sonucu Transfer Etkilenir mi? Vitamin desteği, eğer hastada gösterilmiş bir vitamin eksikliği söz konusu ise Akupunktur başarısını etkilemektedir. Ancak rutin bir vitamin desteği ve Akupunktur yapmanın embriyo transferi başarısına bir etkisi bulunmamaktadır. Tüp Bebek Yöntemi ile Gebe Kalındığında Sigara ve Alkol Kullanımı Bebeği Etkiler mi? Gebelik sırasında kesinlikle sigara ve alkol kullanımı önerilmemektedir. Çünkü tıbbi bilgiler neticesinde özellikle alkol kullanmak karaciğeri önemli ölçüde etkileyerek bebekte 'Fetal Alkol Sendromu' denilen problemlere yol açabilmektedir. Sigara da keza kan ve akciğer bulgularını kötü yönde etkileyerek çocukta gelişme geriliği ya da erken doğum gibi problemleri beraberinde getirebilmektedir. Embriyo Transferi Sonrası Kadınlar Nasıl Beslenmelidir? Embriyo transferinden önce ya da sonra beslenmeye çok dikkat edilmesi gerekmektedir. Özellikle endüstriyel ürünlerin, paketle satılan ürünlerin kullanımından kaçınılması gerekmektedir. Bunun dışında protein ağırlıklı besinleri sık tüketmek gerekmektedir. Karbonhidrat denilen şekerli gıdaların normal hayatta tercih edilmediği gibi embriyo öncesi ve sonrasında da tercih etmemek tüp bebek tedavisine katkıda bulunabilmektedir. Stres Embriyo Transferinin Başarısını Olumsuz Etkiler Mi? Tıbbi olarak gösterilmemekle birlikte stresli durumlarda rahim kasılmalarının arttığı da bilinmektedir. Bu nedenle hastaların yoğun stres altında kalabileceği durumlardan kaçınması gerekmektedir. Tüp Bebek Tedavisinde Embriyo Transferi Sonrası Kadınlar Nelerden Uzak Durmalı? Embriyo transferi sonrasında kadınların kaçınması gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Bu hususları şu şekilde sıralamak mümkündür. Embriyo transferi sonrasında özellikle sigara ve alkol kullanmaması gerekmektedir. Yoğun içerikli çikolata, kahve, kola gibi gıdaların tüketilmemesi gerekmektedir. Alkol kullanımından kaçınmak embriyo transferi sonrasında kadınların kaçınması gereken durumlar arasındadır. Tüp Bebek Tedavisi Sırasında Tek Seferde Kaç Embriyo Transferi Yapılabilir? Tüp bebek tedavisinde normalde oluşturulan embriyoların istendiği kadarını rahim içerisine vermek mümkün hale gelmektedir. Ancak hem bilimsel veriler hem de bazı kanuni nedenlerden dolayı tüp bebek tedavisi sırasında kısıtlı embriyo tedavisi yapılmaktadır. Şu an ülkemizde 35 yaşından daha genç kadınlarda ve 2'den az tüp bebek tedavilerinin uygulandığı kadınlarda 1 embriyo transferi uygulanmaktadır. Eğer 35 yaşından daha büyük kadınlarda ve daha önce 2'den az tüp bebek başarısı mevcut ise 2 embriyo transferi yapılmaktadır. Bunun nedeni, öncelikli olarak çoğul gebeliklerin önlenmesidir. Buna istinaden yaşı ileri olan kadınlarda da gebelik şansını artırmak amacı ile 35 yaşının üstünde 2 embriyo transferi işlemleri uygulanmaktadır. “Aslında tüp bebekte başarı oranı gebelik oranı ve canlı doğum oranı olmak üzere iki ana grupta incelenmelidir. Çünkü tüp bebek ile elde edilen her gebeliğin doğumla sonuçlanamaması gibi bir risk her zaman vardır. Özellikle de tüp bebekte dış gebelik ve tüp bebekte düşük oranları yüksek olduğu için bu iki oranın birbirine yakın olması beklenemez. Bu nedenle tüp bebek merkezi seçimi için karar verme aşamasında bu iki oranın da ayrı ayrı öğrenilmesinde fayda vardır.” TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE YAŞ FAKTÖRÜ ÖNEMLİ! “Tüp bebek tedavisinde başarı sansını etkileyen önemli faktörlerde bulunmaktadır. Bunlardan biride yaş faktörüdür. Başarı oranı tedavinin uygulandığı çiftin yaşına göre değişkenlik göstermektedir. 35 yaşın altında olan kadınlarda tüp bebek başarı oranı yüzde 47 olarak açıklanırken 35 yaş ve üstünde olan kadınlarda ise bu oran yüzde 39 seviyesine kadar gerilemektedir. Kadının yaşı arttıkça ne yazık ki tedavinin başarı şansı da o oranda azalmaktadır. Yine erkeğin yaşı da sperm kalitesini etkilediği için önemlidir.” TÜP BEBEĞİN BAŞARISINI ARTIRAN BİRÇOK FAKTÖR VAR “Kadının daha önce başarılı bir gebelik yaşayarak doğum yapması, tedavi uygulanacak olan kadının yumurtalık rezervinin yüksek olması, sigara ve alkol alışkanlıklarının bulunmaması ya da tedaviye başlanmadan önce bırakılmış olması, kilo fazlasının bulunmaması ve çiftin yoğun stresten uzak durması gibi faktörler tüp bebek tedavisinde başarı oranını artıran en önemli faktörler arasındadır.” KALİTELİ YUMURTA SAYISI DA ÖNEMLİ “Aslında tüp bebekte önemli olan kriter toplam yumurtalık rezervi sayısı değil kaliteli yumurta sayısıdır. Yani tek bir yumurtanın dahi elde edilebilmesi durumunda tüp bebek tedavisi uygulanabilirken çok sayıda yumurta elde edilmesinin istenmesindeki amaç bunlar arasındaki en kaliteli olanın seçilebilme imkanına sahip olmaktır. Elde edilen yumurta kalitesi ne kadar yüksek olursa bu yumurtanın döllenmesi ile elde edilen embriyo kalitesi de o kadar yüksek olacaktır.” TÜP BEBEKTE TEDAVİ BASAMAKLARI “Ovaryan stimülasyon, yumurtalıkların hormonal olarak kontrollü şekilde uyarılması işleminde sırasıyla; adetin 3. günü USG ile yumurta sayısı/kanda E2 hormonu tayini, sonuçlara göre ilaç dozu ayarlanması, aralıklı USG kontrolü ile yumurta takibi, yumurta ve kandaki E2 seviyesi istenilen seviyede ise BHCG enjeksiyonu pregynl, ovitrelle yapılması 34-36 saat sonra yumurta toplama işlemi yapılır. Yumurta toplama işlemi olan OPU işleminde ise sırasıyla; ameliyathanede OPU sırasında USG eşliğinde folikül içi sıvı aspirasyonu, sıvı içindeki yumurtanın embriologlarca tespiti ve kültür sıvısına konması işlemleri yapılır. Olgun yumurta hücreleri 4-6 saat sonra hazır hale gelir.” MİKROENJEKSİYON AŞAMASI VE EMBRİYO TRANSFERİ Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Esra Çabuk Cömert “Bu işlemlerde ise sırasıyla erkekten sperm örneği alınır ejakulat, tesa/tese, yumurta kültürü ve sperm hazırlanarak mikroenjeksiyona geçilir. Embriyo transferinde ise yumurta toplama işleminden sonraki 2. 3. 4 ve 5. gününde yapılabilir. Bu kararı vermeden önce embriyo sayısı ve kalitesi, rahim içi kalınlığı, kadının yaşı ve önceki başarısız IVF denemeleri değerlendirilir ve kişiye özel transfer planı yapılır. Embriyo transfer işlemi ağrısız ve hassas bir işlemdir. Transfer işleminin ultrason eşliğinde yapılması, embriyoların rahim içinde doğru yere yerleştirilmesi ve transferin kolay bir şekilde yapılmasını sağlar. Embriyo transferi sonrasında yaklaşık olarak 30 dakika – 1 saat dinlendikten sonra hasta evine dönebilir. Embriyo transferinden 12 gün sonra kanda gebelik testi BHCG yapılır.” Tüp Bebekle İlgili Merak Edilen Herşey Başarıyı Artıran 8 Yöntem Tüp bebek ilaçsız yapılabilir mi? Tüp bebek tedavisinde yumurtalıkları ilaçlarla uyarmadan olgun olmayan yumurtaları almak ve onları laboratuar şartlarında olgunlaştırarak kullanmak mümkündür. Bu uygulamaya In Vitro MatürasyonIVM adı verilir. Ancak bu teknikte dahi minimum da olsa bir miktar ilaç kullanılması gerekecektir. Bu teknik ile edilecek gebelik oranları daha düşüktür. İlaçsız tüp bebek yöntemi ne kadar başarı sağlar? Ne yazık ki klasik tüp bebek tedavileriniz başarısından çok daha düşüktür. Canlı doğum oranları %20 seviyesini geçmemektedir. Bu yöntem herkes için değil belirli bazı özellikleri olan az sayıdaki kişiler için uygun bir yöntemdir. Hastaya verilen ilacın dozu ne kadar yüksekse, o kadar mı fazla yumurta elde ediliyor? Evet. Ancak tedavide hedefiniz çok sayıda yumurta elde etmek değil ideal sayıda ve kalitede yumurta elde etmek olmalıdır. Bu nedenle kişiye gerektiğinden fazla ilaç vermek başarı değil zarar getirebilir. İlaç dozunu her kişi için farklı ve kendisine uygun şekilde belirlemelisiniz. Tüp bebek işlemini birden fazla deneyenlerde başarılı olmak için neler yapılmalı? Daha önce geçirmiş olduğu tedaviyi basmakalıp şekilde tekrarlamamak, tedavi öncesinde başarısızlığa yol açabilecek faktörleri baştan gözden geçirmek, fark yaratabilecek ek uygulamaları çift ile birlikte değerlendirmek ve önceki tedavilerin getirdiği tecrübeden de faydalanarak kendisine en uygun tedavi şeklini belirlemek gerekir. Tüp bebek girişimleri başarısız olan çiftlerde kan sulandırıcı ilaçlar faydalı mıdır? Bu senenin ocak ayında üreme sağlığı konusunda dünyada en fazla okuyucuya ve saygınlığa sahip Human Reproduction adlı dergide yayınlanan ve ilgi uyandıran çalışmamızda, tekrarlayan başarısızlığa sahip olan çiftler kan sulandırıcı ilaçların başarı şansına çok yüksek olmasa da olumlu yönde bir katkı sağladığını gördük. Bağışıklık sistemi tedavileri başarıyı artırır mı? Bu çok tartışmalı bir konudur. Tekrarlayan düşükleri olan çiftlerde faydalı olduğunun iddia edilmesi üzerine tüp bebek tedavi başarısızlıkları olan çiftlerde de fayda vereceği ümit edilmiştir. Ancak bu konuda gerçek bir olumlu etkiyi kanıtlayan güvenilir hiçbir bilimsel veri mevcut değildir. Embriyoların kalitesini yumurta mı, sperm hücresi mi daha çok etkiler? Her ikisi de etkiler ancak yumurtanın etkisi daha belirgindir. Yumurtanın kalitesini neler belirler? En önemli belirleyici faktör kadın yaşıdır. Bununla birlikte yumurtalık rezervi, yumurtalığa ait hastalıklar, yumurta gelişimi için ihtiyaç duyulan ilaç miktarı da kaliteyi etkilemektedir. Başarıyı artıran 8 yöntem 1 Yardımcı yuvalanma Yardımcı üreme tekniklerine başvuran çiftlerin yarısından fazlası embriyo gelişmesine rağmen gebelik olmamaktadır. Döllenme olmasına rağmen gebelik oluşmamasının kaynağı muhtemelen embriyonun rahime yerleşme safhasındadır. Embriyonun rahim içine yerleştirilmesini takiben değişik olaylar oluşmaktadır olarak embriyo bölünmeye ve büyümeye devam etmekte belli bir boya erişince kendisini çevreleyen zarı zona pellusid yırtarak endometrium olarak adlandırılan rahim içindeki dokunun derinliklerine yerleşerek büyümesine burada devam etmektedir. Gebeliğin oluşmamasının en önemli nedeni embriyonun bu zarı yırtarak dışarıya çıkamaması ve dolayısı ile rahim duvarına yerleşememesi olduğu kabul edilmektedir. Bu problemi çözmek için embriyoyu, çevreleyen bu zarda transfer işlemi öncesi kimyasal veya mekanik yöntemlerle küçük bir delik açılarak embriyonun bu zarı yırtması ve rahim duvarına yerleşmesi sağlanmakta Yapılan bilimsel çalışmalar bu yöntemle gebelik oranlarında hissedilir bir yükselme olduğunu göstermektedir. Bu teknik kısaca şu şekilde uygulanmaktadır ilk olarak embriyo mikroskobik bir tüp yardımı ile duvarından emilerek sabitleştirilmekte daha sonra yine mikroskobik bir iğne ile embriyo duvarından teğet geçilerek iki noktada delik açılmaktadır. Embriyo rahim içinde büyümesi devam ederken zayıf olan bu noktalarda zarını delebilmektedir. 2 Endometriyal ko-kültür Bu yöntemde tedaviye başlamadan önceki ay yumurtlamadan sonra rahim içinden alınan bir parça yapay olarak laboratuar ortamında hücre kültürü yapılarak geliştirilir. Embriyolar bu tabakanın üzerine konarak büyümeleri izlenir. Ko-Kültür özellikle 1990´lı yılların başlarında embriyo kültür ortamlarının embriyoları ileri gelişim aşamalarına kadar desteklemedikleri için ortaya atılmış bir yöntem olup bugün araştırma dışında pek kullanılmamaktadır. Ko kültürlerin tekrarlayan tüp bebek başarısızlıkları olan çiftlerde kullanılması ile gebelik oranlarının arttığını gösteren bir çalışma vardırSpandorfer 2003. Bugüne kadar diğer araştırmacılar tarafından benzer sonuçlar yayınlanmamıştır. Çalışmanın en önemli zayıf noktası ise randomize diye tabir edilen grupların rastgele seçilmemiş olmasıdır. Ko kültürlerin popülaritesini kaybetmesindeki en önemli neden son yıllarda kullanılan ve embriyo gelişimini 5-6. güne kadar destekleyen ardışık kültür ortamlarının çıkmış olmasıdır. Bu ortamlarda blastokist aşamasına giden embriyo oranı ko kültür yapılanlardan farksız ve hatta daha iyidir. Biz ko kültürleri hem rutinde hem de başarısız denemeleri olan çiftlerde etkinliği kanıtlanmış olmadıklarından kullanmıyoruz. 3 Embriyo yapıştırma Özellikle ileri yaştaki kadınlarda ve tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı olan çiftlerde embriyo glue adı verilen yapıştırıcının kullanılması ile gebelik oranlarında artma olduğunu gösteren çalışmalar vardır. Biz kendi kliniğimizde yaptığımız iki çalışmada seçilmiş çiftlerdekadın yaşının 39´un üzerinde olması ve tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı embriyo yapıştırıcısının faydalı olduğunu gördük. Bu grup hastalarda kullanımını öneriyoruz. Ancak çiftlerin bunu bir mucize gibi algılamamaları gereklidir. 4 Blastokist kültürü Son dönemlerde geliştirilmiş medium sistemleri kullanılarak embriyo canlılığı laboratuar ortamında daha da uzatılmış ve buna bağlı olarak günümüzde tüp bebek merkezlerinde, daha yüksek gebelik oranlarının elde edildiği 5. ya da 6. gün transferleri yaygınlaşmaya başlamıştır. Buna blastokist transferi adı verilir, Embriyonun ana rahmine tutunmadan önce ulaştığı en son aşamaya blastokişt aşaması denir. Merkezimizde de 500´den fazla blastokist transferi yapılmış ve ikinci-üçüncü gün transferlerine göre daha iyi sonuçlar alınmıştır. Blastokist transferinin avantajları şunlardır – Gelişim potansiyeli daha iyi olan embriyoları seçebilme – Canlılığı yüksek olan daha az sayıda embriyo transfer ederek çoğul gebelik olasılığını azaltması – Embriyo gelişimini daha iyi gözleyebilme – Embriyoları en yüksek gelişim potansiyeline sahip oldukları dönemde yani blastokişt aşamasında döndürebilme – Preimplantasyon genetiği uygulayan merkezlerde trophectoderm blastokiste ait iç hücre tabakaları biopsisi uygulayabilmek ve bu doku embriyonik olmadığı için etik problemleri ortadan kaldırabilmek. – Embriyo canlılığının incelenebileceği metodlara fırsat tanıması. 5 Preimplantasyon genetik tanı Preimpantasyon Genetik TanıPGT, ailesinde genetik hastalıklar olan çiftlerin ya da uygulanan tedavilere cevap vermemiş interfil ailelerin tüp bebek yöntemi kullanılarak sağlıklı bebeğe kavuşmalarını sağlayan yeni bir genetik tanı yöntemidir. Bu teknikte çiftlerden elde edilen embriyolar tek tek incelenerek genetik olarak sağlıklı olan embriyolar anormal embriyolardan ayrılır ve anne adayına genetik olarak normal olduğu saptanan embriyolar transfer edilir. Bu sayede genetik bozukluğu olan çocuğa sahip olma riski yüksek olan çiftler için hamilelik en başından kontrol altına alınmış olur. IVF´de olumsuz sonuçların başlıca sebeplerinden biri kromozom anomalisi dolayısıyla meydana gelen düşüklerdir. Bu nedenle PGT, özellikle ileri yaştaki IVF hastalarına ait oositlerde yüksek oranda kromozom anomalisine rastlanması sebebiyle ileri yaş anne adaylarına önerilmektedir. Ayrıca ülkemizde sıklıkla görülen talasemi ve orak hücreli anemi genetik hastalı kların gebelik öncesi analizi de PGT ile yapılabilmektedir. Gelişen genetik teknikler ve bilgiye ulaşma olanaklarının artması çiftlerin, PGT ve diğer prenatal tanı yöntemleri hakkında sağlık merkezlerine başvurmalarını kolaylaştırmıştır. Asıl amacı aileleri sağlıklı bebeklerine kavuşturmak olan IVF, Preimpantasyon Genetik Tanı´nın uygulanması ile birlikte başarıya ulaşma konuşunda bir adım daha atılmasını sağlamıştır. 6 Embriyo dondurma İnsan gametlerinin ve embriyolarının dondurulmasının tüp bebek pratiğinde büyük önemi vardır. Tüp bebek uygulamalarında çoğul gebelik riskini en aza indirmek için genel yaklaşım en fazla üç embriyo transfer etmektir. Bu durumda akla gelen ilk soru elde edilen fazla embriyoların ne şekilde değerlendirileceğidir. Bu şekilde elde edilen fazla embriyoların dondurulması hastaya hem ekonomik, hem de psikolojik bir avantaj sağlamaktadır. Ayrıca dondurulan embriyolar transfer edileceği zaman hasta herhangi bir tedaviye gereksinim duymamaktadır. Embriyo dondurma işlemi tüp bebek uygulamalarında başarı şansını arttıran bir işlem olarak da değerlendirilebilir. Embriyo dondurma ve çözme işlemi, embriyolar kimyasal maddelerlekriyoprotektan dengelendikten sonra soğutulması ve -196°C sıvı nitrojen içinde depolanması, çözüldükten sonra da krioprotektan ortamından uzaklaştırılarak ileri gelişimi sağlamak için özel kültür ortamlarının içine alınmasıdır. Her iki işlemde çok dikkatli yapılmalıdır. Rutin tüp bebek ve mikroenjeksiyon uygulamalarında embriyo dondurma ile gebelik oranları -25 arasında değişmektedir. Aynı siklusta gebelik elde edebilmiş ve kalan embriyolar dondurulmuş ise bu kez gebelik oranı %40 kadar olmaktadır. Çiftlerden izin belgesi alınarak dondurulan embriyolar Türkiye´de 1997 yılında yürürlüğe giren bir yasa ile üç yıl boyunca sıvı nitrojen içerisinde saklanabilmektedir 7 Tüplerin çıkartılması Tüplerin tıkalı olduğu bazı durumlarda içerisinde sıvı birikmektehidrosalpenks bu durum tüp bebek başarısını %30 seviyesinde azaltmaktadır. Ultrasonografide tüplerin içinin sıvı dolu olduğu saptanırsa tüp bebekten önce laparoskopik tekniği ile tüplerin çıkartılması çiftin gebelik şansı azalmadan deneyebilmesini sağlamaktadır. 8 Mikrodiseksiyon TESE Testislerin içerisinde bulunduğu kese ve her bir testisi çevreleyen tunika albuginea isimli kılıf küçük bir kesi ile açılır. Testis dokusu mikroskop ile incelenerek geniş görülen kısımlardan örnekler alınır. Kesilen bölümler dikilerek işleme son verilir. Bu yöntemin testis dokusuna daha az zarar verdiğini öne süren yayınlar vardır. Cerrahi sperm elde etme yöntemleriyle obstrüktif azospermi olgularının % 100´ünde, nonobstrüktif azospermi olgularının genel olarak %65´inde sperm bulunabilmektedir. Obstrüktif azospermi olgularında spermlerin dondurma çözme işlemi sonrası canlılık oranları ve bu spermlerin kullanımıyla elde edilen gebelik oranları oldukça iyidir. Ancak, nonobstruktif azospermi olgularında elde edilen spermlerin dondurularak saklanması ve sonra tekrar kullanılması tartışmalı bir konudur. Bu hastalardan elde edilen spermlerin önemli bir kısmı yapısal kusurlara sahiptir ve dondurulup çözülme işleminin stresini kaldıramayabilmektedir. Ancak, daha sonraki işlemlerde sperm bulunamaması olasılığına karşı çok seçici bir şekilde uygun spermlerin dondurularak saklanması önerilebilir. Bu grupta mümkün olduğunca taze sperm kullanılmasının başarıyı artırdığı görüşündeyiz. Obstrüktif azospermi olguları için literatürde yedi defaya kadar uygulanan hastalar bildirilmiştir ve bu işlemlerin her defasında sperm elde edilmiştir. Nonobstrüktif azospermi olgularında ise daha önceki TESE´lerde sperm bulunmuş olması koşuluyla 6 defaya kadar TESE yapılan ve sperm elde eidlen hastalar TESE uygulamalarıyla elde edilen gebelik oranları ilk uygulamada elde edilen gebelik oranlarından farklı TESE´de olgun sperm bulunamayan nonobstrüktif azospermi hastalarının % 25´inde ikinci uygulamada sperm bulunduğu bildirilmiştir. Kaynak Amerikan Hastanesi Yardımcı Üreme Teknikleri Bölüm Başkanı Doç. Dr. Bülent Urman Tüp bebek tedavisi en basit şekliyle sperm ve yumurtanın laboratuar ortamında suni döllenmeye tabi tutulması ve oluşan embryonun rahime transfer edilmesi olarak ifade edilebilir. İlk olarak tüplerinde tıkanıklık olan hastalarda uygulanmakta iken günümüzde en sık erkek infertilitesi ve kadında yumurtalama sorunları nedeniyle uygulanmaktadır. Burada kilit nokta bu sorunun tedavi edilebildiğini bilmektir. Tüp Bebek Tedavisi Nasıl Yapılır? Tüp bebek en sade tanımıyla anne ve baba adaylarından alınan yumurta ve sperm hücrelerinin laboratuar ortamında döllendirilmesi neticesi oluşan embryoların anne rahmine transfer edilmesi yoluyla gebelik elde bebek tedavisi son yıllarda daha sık uygulanan bir tedavi yöntemi olmuştur. Bunda ileri yaşta evlilikler, çocuk sahibi olmanın ertelenmesi, endometriozis gibi hastalıkların kadınlarda daha sık görülmesi, erkek kısırlığının artması, önceden çocuğu olan çiftlerde kısırlık sorununun artması rol oynamaktadır. Kısırlık probleminde günümüzde artık en önemli sorun ileri kadın yaşıdır. Bu nedenle kadın yaşı 35 üzeri olduğunda tedavi yöntemlerini gündeme alıp bir an önce çocuk sahibi olmaya çalışmak, evli olmayan ya da çocuk hemen düşünmeyen kadınlarda da yumurta dondurma konusunda bilgi ve farkındalığı arttırmak çok önemlidir. Daha detaylı bilgileri "Tüp bebek nasıl yapılıyor" yazımızı inceleyebilirsiniz. Tüp Bebek Tedavisine Başlarken Hangi Testler Yapılır? Tüp bebek tedavisinde başarılı olmak için bilgili bir hekimin değerlendirmesi ve kısırlık sorununun nedenini ortaya koyması ilk ve en önemli faktördür. Yapılan değerlendirme ve tetkikler sonrası tüp bebek tedavi planı oluşturulur ve tedavide başarıyı arttırmak için hem erkek hem kadın için bazı testler yapılır. Erkekler İçin Testler Sperm Analizi Erkek infertilitesini teşhis etmede semen analizinin ayrıntılı değerlendirmesi önemlidir. spermiyogramda sperm sayısı, hareketi ve yapısı morfolojisi değerlendirilir. Sonuca göre hormon testleri, üroloji muayenesi, genetik testler, sperm fonksiyon testleri ve DNA fragmantasyon testleri yapılabilmektedir. Kadınlar İçin Testler Yumurtalık kapasitesini ve yumurtlama problemlerini değerlendirmeye yönelik testler Anti-müllerian hormon amh, prolaktin, tsh başlıca istenen testlerdir. yine açlık kan şekeri ve insülin düzeyleri de yumurtlama düzensizliği olan polikistik over hastalığı olgularında istenmektedir. Histerosalpingografi Rahim filmi Hsg tüplerin açıklığını ve görevlerini yerine getirme yeteneğine sahip olup olmadığını saptamak, servikal kanal ve rahim içerisinde yer kaplayan oluşum ve anomalileri görebilmek amacıyla testler İnfertiliteye sebep olan genetik bir durum olup olmadığını anlamak amacıyla ultrasonografi Rahim ve yumurtalıkları incelemek için ultrasonografi yapılır. Rahimde polip, myom, doğuştan anomali varsa görülecektir. Yine yumurtalık kapasitesi ve patolojileri de ultrasonografi ile değerlendirilebilir. Şüpheli durumlarda 3 boyutlu ultrasonografi de çok faydalı bilgiler Laparoskopi göbekten ince bir kamera ile karın içerisini değerlendirdiğimiz endoskopik bir yöntemdir. Rahim anomalilerinin tanı ve tedavisinde, yumurtalık kistlerinde, tüplerle ilgili patolojilerde ve endometriozis tedavisinde laparoskopi Histeroskopi rahim iç boşluğunu endoskopik olarak değerlendirdiğimiz bir yöntemdir. Anestezi gerektirmez. Fakat bazı olgularda histeroskopiyi anestezi altında yapmak konfor açısından gerekebilir. Rahim içerisinde polip, myom gibi yer kaplayan patolojiler tespit edildiğinde ya da rahim filminde septum perde gibi rahim anomalileri saptandığında histeroskopi ile bu patolojileri tedavi etmek mümkündür. Tüp Bebek Tedavisinde Başarı Oranları Nedir? Tüp bebekte günümüzde transfer başına ortalama %55-60 gebelik elde edilebilir. Fakat asıl başarı “eve canlı bebek götürme oranı” olarak açıklanır. Yaşa bağlı olarak, 35 yaşından genç kadınlarda yaklaşık %45 olan bu oran, 35-37 yaş arasında %30-35, 38-40 yaş arasında %20-25, 41-42 yaş arasında %12-15, 42 yaşın üzerinde ise %4-5 olabilir. Tüp Bebek Tedavisi Kimlere Uygulanır? Tüpleri tıkalı olan, enfeksiyon, dış gebelik nedenlerle tüpleri alınmış olan hastalarYumurtalık kisti, kanseri, endometrioma gibi yumurtalık rezervi azaltabilen ameliyat olan hastalarYumurtlama problemleri olan polikistik over hastalığı, yumurtalık sayısı ve kalitesinin azaldığı ileri yaş anne adaylarıKadında vaginismus, erkekte boşalma ile ilgili problem yaşayan hastalarDoğuştan sperm kanalları gelişmemiş veya sonradan geçirilmiş iltihabi hastalıkları olan ve sperm kanalları tıkanan erkekler. Bu hastaların testislerinden enjektör ile aspirasyon yapılarak sperm elde edilebililir ve tüp bebek tedavisinde tedavi yöntemleri ile gebelik elde edilemeyen çiftlerGenetik problemleri olan çiftler Tüp Bebek Tedavisi Kaç Gün Sürer? Tüp bebek tedavisi sanılanın aksine zahmetli ve uzun süren bir tedavi değildir. Fakat tüp bebek tedavisine karar veren bir çift geldiğinde ön değerlendirme süreci olur ve bazı tetkik ve tahliller ile çift tedaviye başlamadan önce ayrıntılı değerlendirilir. Bazen bu değerlendirme süresi tetkikler nedeniyle uzun sürebilir. Örneğin çiftin daha önce tekrarlayan düşükleri varsa genetik testler istenir ki bu testlerin sonuçlanması en az üç hafta sürer. Dolayısıyla bu tüp bebek tedavisi öncesi değerlendirme süreci her çiftte farklı sürmektedir, tüp bebek tedavisi öncesi çiftin değerlendirilmesi ne kadar iyi olursa tedavi başarısı da o kadar yüksek olacaktır. Tüp Bebek Tedavisi Kaç Aşamadır? Tüp bebek tedavisi toplamda 5 aşamaya ayrılır. Yumurtalıkların uyarılmasıYumurtaların toplanmasıDöllenme ile embriyo oluşturulmasıEmbriyo gelişimiEmbriyo transferi Tüp Bebek Tedavisinde Hangi İlaçlar Kullanılır? Tüp bebek ve infertilite tedavisinde kullanılan ilaçlar genellikle yumurtalıkları uyarmaya yönelik hormonal içerikli ilaçlardır. Bu hap ya da iğneler yumurta uyarımını kontrollü bir şekilde sağlamak için kullanılır. Klomifen sitrat, letrozol içeren haplarla ya da FSH, LH, HMG içeren iğnelerle tedavi sürdürülür. Bu ilaçların uygulama şekilleri ve dozları kişiye göre belirlenir. Yumurtalar belli boyuta ulaştığında çatlatma iğnesi tabir edilen iğnelerle yumurtalar olgunlaştırılmaktadır. Tedavide kulanılan iğnelerin hepsi göbekten uygulanmakta, hastalar kendi kendilerine tedavilerini yürütebilmektedir. Ayrıca folik asit içeren haplar ve transfer sonrası progesteron içeren fitil ya da iğneler, antibiyotikler ve zaman zaman kan sulandırıcı iğne ya da haplar da tedavilerde kullanılmaktadır. Tüp Bebek Tedavisinde Anne Yaşı Kaç Olmalı? Yumurtalık kapasitesinin iyi olduğu kabul edilen 40 yaş ve üstü kadınlarda preimplantasyon genetik tanı uygulanarak %25-30 civarında gebelik elde edilebilmektedir. Tüp Bebek Tedavisinde Nasıl Beslenmeli? Tüp bebek tedavisinde başarıyı artıran en önemli etkenlerden biri ideal kiloda olmaktır. Tedaviye başlamadan önce ideal kiloyu yakalamak için diyetisyen yardımı bebek tedavisi sürecinde sıvı almak gerekir. Kola, çay, maden suyu ve diğer içecekler yerine günde en az 2-3 litre su bebek tedavisi süresince nohut, kuru fasulye, barbunya tüketilmelidir. Haftalık yemek programında en az 2 gün kuru baklagiller mineral ve omega3 bakımından en zengin besin balık olduğundan, haftada en az 3 kez balık tüketmek, tedavi başarısını ızgara pişirme yöntemleri yerine; haşlama, buğulama, fırında pişirme yöntemleri tercih edilmelidir. Ayrıca makarna ve sebzeler çok fazla haşlanmadan asit bakımından zengin yeşil yapraklı sebzeler, fındık, badem gibi kuruyemişler tercih yerine kullanılan tatlandırıcılar, tüp bebek tedavi sürecinde hiç kullanılmamalı ve içiliyorsa bırakılmalı, sigara içilen ortamlardan uzak uzak durulmalıdır.

tüp bebekte kimyasal gebelik oranı